به نقل از «قدس آنلاین»

۱۰ قرآن به خط ائمه اطهار در گنجینه رضوی

تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۴۶۷۵۱

به گزارش آستان نیوز، گنجینه رضوی با دارابودن حدود ۲۳ هزار قرآن و جزوه قرآنی؛ از صدر اسلام تا کنون، یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌های ایران و جهان اسلام در حوزه آثار قرآنی است؛ آثاری که در طول قرون متمادی در پرتوی سنت‌های وقف، نذر یا اهدا توسط ارادتمندان حضرت ثامن الحجج(ع) به این آستان مقدس تقدیم شده است. در این میان، مجموعه نسخه‌های قرآنی با دست‌خط مبارک منسوب به ائمه اطهار(ع) این گنجینه، اهمیت خاصی بین ارادتمندان امام هشتم(ع) به ویژه پژوهشگران دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در حال حاضر مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی حافظ بالغ بر ۱۰ نسخه قرآن کامل و جزوه قرآنی(دربردارنده یک یا چند جزء قرآن) شریف با دست‌خط مبارک منسوب به امامان شیعه(ع) است که منتخبی از آن‌ها در گنجینه قرآن و نفایس حرم مطهر رضوی در معرض دید عموم علاقه‌مندان قرار دارد. در واقع اهمیت این گنجینه، بیشتر به وجود نایاب و کم‌نظیر قرآن‌های منسوب به ائمه اطهار(ع) همچون امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) برمی‌گردد که بر روی پوست آهو و به خط کوفی اولیه کتابت شده است.

چگونگی شناسایی قرآن‌های منسوب به ائمه اطهار(ع)
در ادامه شاید برایتان جالب باشد که بدانید چگونه انتساب این قرآن‌ها به دست‌خط مبارک امامان شیعه(ع) در طول تاریخ مشخص شده و در این میان از چه ابزارهایی استفاده شده است. 
در این راستا پژوهشگران نسخ خطی از یک سو به بررسی مستندات موجود در داخل قرآن‌ها و جزوات قرآنی و همچنین وقف‌نامه‌های آن‌ها از جمله رقم(امضا) کاتب یا واقف می‌پردازند. به طور مثال، در جزوه قرآنی منسوب به دست‌خط مبارک حضرت علی(ع) که در سال ۱۰۰۸ هجری قمری توسط شاه عباس اوّل صفوی بر آستان ملکوتی حضرت ثامن‌الحجج(ع) وقف شده و وقف‌نامه آن به دست‌خط مرحوم شیخ بهاءالدین عاملی(شیخ بهایی) نگاشته شده است، عبارت «کتبه علی ابن‌ابیطالب» به چشم می‌خورد. البته در خصوص قرآن‌های منسوب به ائمه اطهار(ع) بحث‌های زیادی مطرح است و برخی از محققان نیز معتقدند این رقم‌ها (کتبه...) جعلی است، اما همان‌طور که صد درصد نمی‌توان انتساب آن‌ها را به دست‌خط ائمه اطهار(ع) پذیرفت، صد درصد هم نمی‌توان آن را رد کرد. از این رو محققان به بررسی نوع خط، مرکب بکار رفته و زمینه آثار قرآنی که بر روی آن کلام الهی کتابت شده است نیز می‌پردازند. به طور نمونه کتابت قرآن بر روی پوست آهو، از جمله شواهدی است که نشان می‌دهد آن اثر در قرون اولیه نوشته شده است. در این میان، اگر نسخه بر روی کاغذ کتابت شده باشد به معنای آن است که قدمت آن به قرن چهارم هجری قمری به بعد می‌رسد. 
 

بهره‌گیری از روش‌های نوین علمی 
در کنار بررسی آثار قرآنی با روش‌های سنتی، استفاده از ابزارهای نوین علمی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است و حتی بیشتر به آن می‌توان استناد کرد. به طور مثال قسمتی از زمینه قرآن کامل شماره ۱۸ موجود در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی که به خط کوفی حجازی بر روی پوست کتابت شده است، برای سالیابی یعنی تشخیص سال کتابت آن، چند سال قبل به آلمان و آمریکا ارسال شد. آزمایش دیرینه‌شناسی با کربن ۱۴ بر روی این پوست نشان داد که قدمت آن به قرن اول هجری قمری برمی‌گردد. بدین ترتیب بررسی‌های علمی با شواهد حاصل از بررسی سنتی این قرآن منسوب به دست‌خط شریف امام علی(ع) هم‌خوانی داشت و کتابت آن را در دوره زندگانی این امام همام تأیید کرد. 
شایان ذکر است، علاقه‌مندان در ایام ماه مبارک رمضان می‌توانند از ساعت ۸ تا ۱۳:۳۰ از آثار متنوع گنجینه قرآن و نفایس آستان قدس رضوی از جمله قرآن‌های منسوب به ائمه اطهار(ع) واقع در صحن کوثر بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) بازدید کنند.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: قرآن کریم موزه قرآن گنجینه قرآن موزه رضوی قرآن های منسوب به ائمه اطهار ع دست خط مبارک کتابت شده دست خط قرآن ها بر روی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۴۶۷۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ظرفیت‌های یک نمایشگاه در احیای قرآن/ «حراج باران» برگزار می‌شود

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی نگارخانه ترانه باران، این روزها فرهنگسرای نیاوران میزبان نخستین نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی «روایت باران» است که تا پایان اردیبهشت آثار بیش از ۱۷۰ هنرمند هنرهای قرآنی را بر روی دیوار برده است.

محمد خراسانی‌زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران در بازدید از این نمایشگاه درباره فعالیت بخش خصوصی در عرصه هنرهای ایرانی و اسلامی، گفت: از نگارخانه ترانه باران به عنوان بخش خصوصی که نمایشگاه «روایت باران» به همت آن برگزار شده تشکر می‌کنم و لازم می‌دانم که به این نکته اشاره کنم که خانم کاظمی دولابی همت خود را در این نمایشگاه برای احیا و عرضه آثار هنر اسلامی و هنرهای قرآنی گذاشته و این موضوع بسیار مهمی است.

وی ادامه داد: ماجرای هنر اسلامی ما این است که حتی عنوان آن را هم ایرانی‌ها نام‌گذاری نکردند، قبل از ما غربی‌ها متوجه این گنجینه و این معدن ارزشمند شدند و این قابلیت کم نظیری که ما در هنرمان داشتیم و داریم اتفاقی است که متاسفانه این روزها کمتر در فضای هنری نگارخانه‌ها و نمایشگاه‌های هنری دیده می ‌شود و اینکه به نام قرآن کریم و با پرچم هنرهای قرآنی چنین آثار فاخری به نمایش درآمده، قابل توجه است. از این استقبال چشمگیری که هنرمندان داشتند لذت بردم و خدا را شکر می‌کنم که در شرایطی که بسیاری فکر می‌کنند ماجرای توجه به قرآن در کشور ما کمرنگ شده، اینچنین هنرمندان با جان و دل، با نوآوری و خلاقیت و با تمام وجود خلق اثر می‌کنند.

مدیرکل هنرهای تجسمی تصریح کرد: اینکه بخش خصوصی بدون رویکردهایی که گاهی ممکن است در فضاهای حاکمیتی یا دستگاه‌های عمومی وجود داشته باشد، این‌چنین از درون می‌جوشد و به صورت خودجوش کار می‌کند، افتخار دیگری است و امیدوارم چنین مجموعه‌هایی و چنین تشکل‌هایی توسعه پیدا کنند و فعالیت‌شان در داخل ایران و فراتر از مرزهای ایران هر روز پررنگ‌تر شود.

وی در پاسخ به این پرسش که قطعاً حمایت‌های بخش دولتی می‌تواند در کنار فعالیت‌های بخش خصوصی حامی هنرمندان عرصه قرآنی باشد، توضیح داد: دقیقا همین طور است. طبیعی است که وظیفه حاکمیت است که در این عرصه ورود پیدا کند و اگر ظرفیتی وجود دارد در این حوزه قرار گیرد، مجموعه فرهنگسرای نیاوران نیز برای برگزاری نمایشگاه «روایت باران» زیرساخت را در اختیار گذاشت که این امر می تواند بخشی از این حمایت ها باشد. هر ظرفیت دیگری که در فرهنگسراها، موزه‌ها و نگارخانه‌های وابسته به دستگاه حاکمیتی وجود دارد، حتما باید در فضای کاری خودشان این اولویت را مدنظر قرار دهند و اگر توان و ظرفیتی دارند در این عرصه دریغ نکنند. چرا که وقتی دشمن ما محکم ایستاده تا قرآن را کمرنگ کند یا به قرآن اهانت کند، یا فضایی ایجاد کند که کم‌کم قرآن فراموش شود، حتما ابزار هنر و فضای هنر بهترین مسیر برای یادآوری و نمایش دوباره و احیای قرآن خواهد بود.

خراسانی زاده درباره این مهم که بخشی از حمایت‌های دولت می‌تواند در بخش اقتصاد هنر به ویژه در بخش هنرهای ایرانی و اسلامی باشد، گفت: یکی از اتفاقات خوبی که رقم خورد کمک به ادامه مسیر برگزاری «حراج باران» بود که چند سال قبل شروع شده بود اما چند سالی دچار وقفه شد. در این راستا چند جلسه داشتیم و گفت‌وگو کردیم و مانعی که در این زمینه وجود داشت، برطرف شد و ما در حال حاضر قول تایید اولیه مجوز برگزاری حراج را داده‌ایم و منتظر هستیم که آثار فراهم و این حراج برگزار شود و بسیار علاقمندیم که چنین حراج‌هایی در کل کشور برگزار شود، چراکه واقعاً هر کدام از کلانشهرهای ما که پیشینه و دیرینه ارزشمندی در حوزه هنرهای اسلامی دارند می‌توانند برای خودشان چنین بازارهایی را چه در عرصه حراج و چه در عرصه هنربازارها اعم از اکسپو و آرت فر داشته باشند که حتماً استقبال می‌کنیم.

کد خبر 6091833